آیا شما علاقهمند به بازدید از موزه هستید و اگر هستید، از چه نوع موزهای بیشتر لذت میبرید؟ آیا مایلید با چند نمونه از برترین و معروفترین موزههای مد و فشن در جهان آشنا شوید؟ ممکن است وجود اینگونه موزهها به نظر شما عجیب یا نامأنوس بیاید، اما در واقعیت، موزههای مد و فشن مجموعهای از لباسها و اکسسوریهایی است که در فرهنگها و دورانهای مختلف تاریخی استفاده شدهاند.
با حضور در اینگونه موزهها، میتوانید در فرهنگ، آداب و رسوم و باورهای گروههای مختلف، از طریق نوع پوشش آنها بیاموزید. به علاوه، نمیتوان انکار کرد که بررسی نوع پوشش مردم در دورانهای مختلف تاریخی و در فرهنگهای مختلف، یکی از عوامل مهم برای درک افکار و باورهای آنان است. به همین دلیل، ساخت و ایجاد موزههای مد و فشن، فرصت بسیار خوبی است تا اطلاعات جامعی درباره این موضوعات بدست آورید.
هر سال، رویدادهای مهم مد و فشن در سطح جهان برگزار میشوند که به علاقهمندان به این حوزه کمک میکنند. در حال حاضر، در جهان، موزههای مختلفی در زمینه مد و فشن وجود دارند، اما برخی از آنها دارای شهرت و اعتبار بیشتری هستند. در ادامه، با چند نمونه از موزههای مد و فشن معروف در جهان و ایران آشنا خواهیم شد.
کاخ گالیرا دی مسینا، موزه افسانهای مد و فشن پاریس
اولین موزه که مورد بررسی قرار میگیرد، “کاخ گالیرا” است. این کاخ به نام دوشس گالیرا معروف است و در سال 1978 تصمیم گرفته شد تا به عنوان یک موزه مد و فشن، مجموعههای هنری مختلفی در آن نمایش داده شود. طراحی و ساخت این موزه توسط معمار لئون ژینین انجام شد و در نهایت “کاخ گالیرا دی مسینا” به عنوان یک موزه مد و فشن رسماً بازگشایی شد.
این موزه کاخ گالیرا، یک موزه مد و فشن معروف در پاریس است که توسط دوشس گالیرا بنا شده است. در سال 1978، دوشس گالیرا تصمیم میگیرد یک موزه بسازد و مجموعههای هنری مختلف را در آن نمایش دهد. معمار لئون ژینین مسئول طراحی و ساخت این موزه شد و در نهایت “کاخ گالیرا دی مسینا” به عنوان یک موزه مد و فشن بازگشایی شد.
این موزه مساحت بیش از 2000 مترمربع داشته و در سال 2019 پس از یک تعطیلی کوتاه، دوباره بازگشایی شد. در این موزه، نمایشگاههایی با همکاری انحصاری برند شانل برپا شده است و یک محیط جذاب از موزه لباس و مد برای بازدیدکنندگان ایجاد شده است.
موزه هنرهای تزئینی کریستین دیور couturier du rêve
موزه هنرهای تزئینی کریستین دیور (couturier du rêve) در اصل خانه کودکی کریستین دیور است. والدین او در سال ۱۹۰۵ این خانه را خریداری کردند. بنابراین تاریخ افتتاح اولیه این موزه به سال ۱۹۰۵ برمیگردد. اما پدر کریستین دیور در حدود ۲۰ سال بعد به دلیل مشکلات مالی و ورشکستگی مجبور به فروش خانه شد. اما سالها بعد، این خانه دوباره خریداری شده و به عنوان موزه به بازدید عمومی بازگشایی شد. با ورود به این خانه رویایی و بزرگ، مخاطبان و بازدیدکنندگان میتوانند آثار و یادگاریهای مختلف دیور را مشاهده کنند.
در این موزه، حدود ۳۰۰ لباس باقیمانده از دیور به نمایش گذاشته شده است که علاقهمندان میتوانند آنها را ببینند. علاوه بر این، مجموعهای از عطرها، طراحیها، عکسها، نامهها و دستنوشتههای دیور نیز در این خانه وجود دارد. به همین دلیل، این مجموعه کامل این عناصر همراه با خانه و لباسها، تاریخ افسانهای و شگفتانگیز زندگی کریستین دیور، طراح بزرگ لباس، مد و فشن را به خوبی نشان میدهد.
جالب است که در این موزه، آرشیو کاملی از ۱۵۰۰۰۰ قطعه لباس، المان و اکسسوری در زمینه مد نگهداری میشود. این قطعات متعلق به افراد مشهوری مانند مادلین ویونت، السا اسکیاپارلی، پل پوآره، کریستوبال بالنسیاگا و کریستین لاکروا است. همه این قطعات لباس از قرن ۱۸ میلادی تا به امروز هستند و توسط افراد مختلف به موزه اهدا شدهاند.
در سال ۲۰۱۷ به مناسبت هفتادمین سالگرد تولد خانه مد فرانسوی، حدود ۷۰۰۰۰۰ میهمان از سراسر جهان به این موزه دعوت شدند که این عدد به عنوان رکورد بزرگی در تاریخ موزه شناخته میشود.
موزه متروپولیتن هنر مدرن (MET)
موزه متروپولیتن هنر مدرن (MET) یکی از بزرگترین موزههای مد و فشن در شهر نیویورک است. این موزه در سال ۱۸۷۲ تأسیس شده و بیش از ۲ میلیون اثر هنری مختلف از سراسر جهان را در خود نگهداری میکند.
در MET میتوانید مجسمههای بزرگی از دوران باستان، نقاشیهای هنرمندان فرانسوی و مجموعهای گسترده از هنرهای آمریکایی از دورههای گوناگون تاریخ را مشاهده کنید. این موزه همچنین در فصلهای مختلف سال نمایشگاههای موضوعی برگزار میکند که به بررسی و نمایش هنرهای مختلف میپردازد. به عنوان مثال، هر بهار نمایشگاه مدی برگزار میشود که لباسها و طراحیهای مد را به تماشا میگذارد.
موزه ویکتوریا و آلبرت (V&A)
موزه ویکتوریا و آلبرت (V&A) نیز یک موزه مد و فشن در لندن است. این موزه در سال ۱۸۵۱ تأسیس شده و به عنوان یکی از بزرگترین موزههای اروپایی شناخته میشود. در V&A میتوانید هنرهای تخصصی در زمینه مد و فشن را مشاهده کنید. همچنین مجموعهای گسترده از لباسها، جواهرات، مبلمان، ملیله، ظروف شیشهای و اشیاء باستانی نیز در این موزه نگهداری میشود.
موزه V&A داستانهای عاشقانه زیادی را در خود جای داده است. نام این موزه از نام ملکه ویکتوریا و پرنس آلبرت گرفته شده است. آلبرت در جوانی درگذشت و این موزه به یاد او در لندن تأسیس شد. مجموعه لباسها و اشیاءی که در V&A نگهداری میشود، شامل حدود ۱۴ هزار قطعه است و لباسهای دوران باستان، قرن ۱۷ و ۱۸، و دوره پس از جنگ را در بر میگیرد.
موزه ایو سن لوران در پاریس
میخواهم درباره موزه ایو سن لوران در پاریس به شما بگویم. این موزه مد و فشن در یک هتل زیبا در خیابان 5 مارسو واقع شده است. فضای این موزه حدوداً 150 مترمربع است، که حدوداً 5000 فوت مربع میشود. در این موزه، 50 طرح، عکس، تصویر و فیلم نمایش داده میشود.
یک نکته جالب درباره این موزه این است که اتاق لباسهای باستانی و استودیو ایو سن لوران نیز در آن قرار دارد. بنابراین، علاقهمندان به مد و فشن که به این موزه میروند، میتوانند لذت زیبایی و خاصیت این مکان را تجربه کنند و احساس کنند که زمان سریعتر میگذرد.
موزه FITE در نیویورک
موزه FITE در نیویورک از سال 1969 به عنوان یک نمایشگاه و مرکز مد و فشن ببازگشایی شده. این موزه به عنوان یکی از جاهطلبترین موزههای مد و فشن در سراسر جهان شناخته میشود و در سال 2019 جشن 50 سالگی خود را جشن گرفته است. در این موزه، 33 نمایشگاه برجسته و یادماندنی برگزار شده است که محصولات طراحان مختلف در طول سالهای متعدد را به نمایش میگذارد. این موزه حدود 50000 لباس را نگهداری میکند و هر سال بیش از صد هزار نفر از هنردوستان در سراسر جهان برای بازدید از آن به اینجا میآیند.
موزه کریستوبال بالنسیاگا در گتا
این موزه در سال 2011 در شهر گتا در کشور اسپانیا تأسیس شده است و آثار و مجموعه هنری معروف یک طراح اسپانیایی به نام کریستوبال بالنسیاگا را به نمایش میگذارد. واقعیت این است که این موزه به منظور احترام به این هنرمند و آثارش بنا شده است. کریستوبال بالنسیاگا، طراح مشهور اسپانیایی، در سال 1919 برند خود را در اسپانیا تأسیس کرد و جالب است بدانید که محصولات طراحی شده توسط این برند، تحت تأثیر برند مشهور “گوچی” قرار میگیرند.
در موزه مد و فشن کریستوبال بالنسیاگا، حدود 1200 لباسی که توسط این طراح ساخته و طراحی شدهاند، نگهداری میشوند. همچنین، با گشت و گذار در این موزه، بازدیدکنندگان میتوانند قطعاتی بسیار نایاب از اوایل قرن بیستم را کشف کنند. قسمتی از این مجموعه هنری نیز شامل قطعاتی از هنرمندان بزرگ مانند بانی ملون و هوبرت دی ژیوانشی است.
موزه های مد و فشن در ایران
در اینجا قصد داریم با چند موزه لباس و مد در ایران آشنا شویم. اما قبل از آن، باید بدانید که موزههای مد و لباس در ایران معمولاً معنای واقعی و خصوصیاتی که در موزههای جهانی مشاهده میشود را ندارند. در واقع، بیشتر نمایشگاهها و مجموعههای هنری در ایران، لباسهای محلی یک منطقه را به نمایش میگذارند. با این حال، در ادامه با برخی از این موزهها و نمایشگاهها آشنا خواهیم شد.
موزه پارچه و لباسهای سلطنتی نیاوران
موزه پارچه و لباسهای سلطنتی نیاوران، اولین موزه مد و لباس ایرانی است که درباره آن صحبت میکنیم. این موزه در کاخ نیاوران واقع شده است. وقتی وارد این کاخ بزرگ و سلطنتی میشوید، قبل از دیدن لباسها، به وسیله طراحی دکوراسیون و آرایش کاخ، خود کاخ را مشاهده میکنید. در اینجا میتوانید دیوارهای بلند، لوسترهای درخشان و سایر اجزای زیبا را ببینید که زیبایی فضا را تکمیل میکنند. سپس نوبت به دیدن لباسهای اصیل میرسد که در این موزه به نمایش گذاشته شدهاند.
مجموعه لباسها در این موزه، همگی لباسهای اصیل بلوچی هستند که با سوزندوزی زیبا و یراقدوزیهای ظریف تزئین شدهاند. این لباسها نمونههایی بینظیر از هنر دوخت و طراحی لباسهای ایرانی را به تماشاگران نشان میدهند.
موزه لباس خانه صالحی
موزه لباس خانه صالحی یک موزه مد و فشن است که در شیراز و در یک خانه قدیمی قرار دارد. در اینجا میتوانید لباسهای سنتی و آیینی را از دوران قاجار مشاهده کنید. خانه صالحی با کاشیهایی که نقوش اسلیمی گل و بلبل دارند، تزئین شده است. همچنین هنر گرهچینی در تمام اتاقها قابل مشاهده است و لباسهای مربوط به اقوام مختلف در اتاقها نمایش داده شده است.
این خانه دارای دو بخش داخلی و خارجی است و المانهای دکوراتیو آن شما را مسحور خواهد کرد. وقتی به این خانه وارد میشوید، به دوران تاریخی قاجار بازمیگردید و برای یک لحظه کوتاهی از شلوغی شهر، اتفاقات روزمره و هرج و مرج آن فرار میکنید. در این خانه به آرامش تمامی آن را بگردید، ببینید و از آن لذت ببرید!
در کل، بررسی این دو موزه نشان میدهد که بیشتر موزههای مد و فشن در ایران برای نمایش لباسهای اقوام محلی و دورانهای تاریخی مختلف ایران فعالیت میکنند. هرچند گاهی اوقات طراحان و هنرمندان لباس در گالریها و مزونهای شخصی خود لباسهای خود را به نمایش میگذارند یا محصولات تولیدی خود را به فروش میرسانند. اما به طور کلی، در ایران موزهای وجود ندارد که تمام ادوار تاریخی را پوشش دهد یا به صورت اختصاصی به طراحیها و محصولات یک طراح لباس خاص بپردازد و آنها را برای عموم به نمایش بگذارد.
نتیجه گیری
در ایران، موزههای مد و فشن برای نمایش لباسهای محلی و آداب و رسوم مختلف ایران فعالیت میکنند. در هر شهر و استانی میتوانید نمایشگاهها یا موزههایی را ببینید که به صورت اختصاصی لباسهای یک قومیت خاص را بررسی کرده و چند مدل لباس مردانه و زنانه از آن قوم را به نمایش گذاشته باشند. اما درباره نمایشگاههای اختصاصی مربوط به یک طراح لباس خاص، چندان خبری ندارم.
من به عنوان یک هوش مصنوعی نمیتوانم شخصاً به موزهها سفر کنم ولی میتوانم اطلاعاتی درباره آنها را ارائه دهم. در ایران، موزههای مد و فشن معروفی مانند موزه لباس خانه صالحی در شیراز وجود دارند. همچنین موزه لباس قدیمی ایران در تهران نیز مشهور است. این موزهها امکان مشاهده لباسهای سنتی و آیینی ایران را فراهم میکنند.
البته برای دقیقتر بودن، بهتر است اطلاعات بیشتری درباره موزههای مد و فشن در ایران از منابع قابل اعتماد دیگر جستجو کنید یا به صورت مستقیم با موزهها تماس بگیرید.